کناره دستباف یلمه بروجن طرح پنج حوض

در استان فارس یلمه معروف است به قالی رنگارنگ.

یکی از نقشه های یلمه بروجن طرح پنج حوض هست

بازار فروش یلمه‌ های زیبا و خوش آب و رنگ معمولا شهرکرد و اصفهان و شیراز است و البته تفاوتهایی هم بین یلمه عشایر چهارمحال و بختیاری و استان فارس است. درباره مرکز بافت یلمه‌ هم باید بگوییم بروجن، قشمه در حومه شهرضا، صادق‌ آباد، تالخونچه و علی‌ آباد جزو مناطقی است که مشهور به بافت این فرش هستند. رنگ های به کار رفته در یلمه به طور معمول آبی روشن، سرمه‌ای، قهوه‌ای و قرمز عنابی و سفید است و گاهی قالیچه های خود رنگ نیز در این منطقه بافته می‌شود.

طرح فرش یلمه مانند سایر عشایر خطوط شکسته و هندسی، اشکال ساده شده است. در این طرح‌ ها معمولا از گل و بوته بختیاری استفاده نمی‌شود و نقوش آن بیشتر تحت تأثیر نقش‌های قشقایی و به شکل لوزی‌ های مکرر است. فرد بودن تعداد قاب های عمودی و افقی در نقوش قاب قابی که اخیراً در فرش های این قوم وارد شده و نقشمایه خورشید ساسانی و صلیب شکسته و گل حنا نشانه‌ های دیگری از فرش یلمه است.

تار و پود و پرز این فرش از پشم است. اندازه و مساحت این فرش‌ها معمولاً  کوچک پارچه است. ذرع و نیم، کناره و همچنین پشتی در اندازه‌ های مختلف و معمولی از دست بافته‌ هایی است که با ترنج های رنگارنگ در میان افراد این ایل بافته می‌شود. نوع بافت این فرش ها غالباً نیم لول و تخت بافت است.

یلمه بیشتر در روستای علی آباد و اطراف آن بافته می‌شود. در گذشته به ابن فرش شکرلو هم گفته می‌شد که تقریبا کمیاب بودند. فرش شکرلو رنگارنگ‌ تر از دیگر فرش‌ های جنوب ایران بود که رنگهای آن به قرمز و آبی تیره محدود می‌شد.

بافت فرش شکرلو در سال‌های گذشته رو به کاهش گذاشته است، اما نوع جدیدی از فرش در دهه‌ های ۱۹۶۰ و ۱۹۷۰ میلادی به بازار فرش وارد شده است که به قالی یلمه معروف است. یلمه به اندازه فرش شکرلو تنوع رنگ دارد، اما رنگ آبی در آن غالب تر است. گره‌ زنی و طرحهای یلمه معمولاً یکدست‌ تر از فرش شکرلو است. شکرلو و یلمه از بسیاری جهات به فرش عشایری شباهت دارد، این فرش‌ها  کاملا پشمی هستند و رنگ‌ های روشن و نقوش هندسی به وفور در آنها به کار برده شده است.

پشم مورد استفاده در این فرش‌ها بسیار نرم و براق است، اما پشم یلمه با ماشین، نخ‌ ریسی و تبدیل به خامه می‌شود و تنوع رنگ‌های آن بسیار بیشتر از فرش‌های عشایری است و در آن گستره وسیعی از رنگ‌ ها شامل انواع قرمز، صورتی، آبی، سبز و زرد دیده می‌شود. البته طرح یلمه کاملاً سنتی است.